Prof. UAM dr hab. Katarzyna Segiet WSE UAM w Poznaniu
“Odpowiedzialność rodzicielska za i wobec dzieci a współczesność”
Współczesna rzeczywistość naznaczona jest licznymi zmianami o charakterze społecznym, kulturowym, ekonomicznym oraz politycznym, które skłaniają do refleksji nad przemianami życia rodzinnego i funkcjonowaniem rodzin w Polsce. Dynamiczny rozwój współczesnego świata, wyznaczony globalnymi trendami, w tym także nowymi technologiami stawia przed pedagogiką i wychowaniem nowe zadania. Jednym z nich jest odpowiedzialność rodzicielska za wychowanie i rozwój dzieci
prof. dr hab. Małgorzata Cywińska WSE UAM w Poznaniu,
„Brak czasu na dzieciństwo” – jako trudny wymiar współczesnego dziecięcego świata”
Dzieciństwo to niezwykły okres w życiu każdego człowieka, to czas, który powinien kojarzyć się z enklawą bezpieczeństwa i spokoju, z doświadczaniem beztroski płynącej z odkrywania świata, przepełnionej radosnymi zabawami z najbliższymi członkami rodziny i rówieśnikami. Jednak dla wielu dzieci rzeczywistość ich dziecięcego świata nie jest szczęśliwa bowiem często doświadczają sporo sytuacji trudnych, stresowych. Jedną z takich sytuacji jest „brak czasu na dzieciństwo” odzwierciedlający między innymi nadmierne wymagania rodziców w stosunku do dzieci, oczekiwania od nich nieustannych sukcesów, konieczność radzenia sobie dzieci z trudnymi emocjami związanymi z odrzuceniem rówieśniczym, czy też wieloma traumatycznymi rodzinnymi sytuacjami, choćby przytoczyć tu eskalacyjne konflikty między rodzicami.
Prof. UJD dr hab. Marzena Bogus-Spyra, Uniwersytet im. Jana Długosza w Częstochowie
“Arteterapia i wspólnie spędzany czas – czyli zajęcia dla dzieci z Ukrainy”
Jako certyfikowany edukator arteterapii Stowarzyszenia Arteterapeutów Polskich „Kajros”, oprócz etatowej pracy na uczelni, mogę wykazać się ponad 25-letnią działalnością charytatywną na rzecz dzieci i młodzieży, w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, która zaowocowała przeprowadzeniem ponad 150 warsztatów edukacyjno-artystycznych. W marcu zdecydowałam o konieczności zorganizowania bezpłatnych, cyklicznych zajęć artystycznych dla dzieci uchodźców z Ukrainy. O doświadczeniach prowadzenia cosobotnich warsztatów dla dzieci w wieku od 3 do 15 lat, oraz zapewnieniu im wsparcia poprzez autorski program arteterapeutyczny, chciałabym opowiedzieć podczas konferencji. Teoria stanowi podstawę działań pedagogicznych, jednak to „czułe bycie” nadaje sens spotkaniom, zwłaszcza z osobami, które doświadczają długotrwałej traumy. Poprzez prezentację i obrazy pokażę: budowanie drabiny zaufania, doświadczanie i przeżywanie sztuki, tworzenie wzajemności i relacji dobra, sadzenie łąki, rozkoszowanie się pysznościami przeznaczonymi dla ciała i ducha, przebywanie w kręgu ciepła (oraz ogniska) i budowanie kultury pamięci miejsca spotkań.
dr Monika Jurewicz, dr Agnieszka Pawluk-Skrzypek, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
“Organizacja przestrzeni dziecka w wieku przedszkolnym w percepcji rodziców – studium przypadków”
Przedmiotem rozważań Autorki uczyniły refleksję na temat organizacji przestrzeni dziecka w percepcji rodziców. Zagadnienie wydaje się być o tyle istotne albowiem przestrzeń w życiu każdego człowieka ma wyjątkową wartość. Jej rola nie ogranicza się tylko do wymiaru fizycznego, posiada również konkretną wartość społeczno-kulturową stanowiącą system symboliczny, pozwalający na porządkowanie świata. Poprzez nadanie określonej przestrzeni szczególnego znaczenia – zaznacza I. Copik- człowiek naznacza ją jako swoją, zaczyna ją tworzyć i z nią się utożsamiać (I. Copik, 2013).
Głównym celem badań było poznanie opinii rodziców na temat organizacji przestrzeni dziecka w wieku przedszkolnym. Natomiast główny problem badawczy zawierał się w pytaniu: Czym kierują się rodzice w aranżacji przestrzeni dziecka? Z powyższego problemu głównego wynikały następujące problemy szczegółowe:
- Jak rodzice definiują przestrzeń dziecka w wieku przedszkolnym?
- O czym mówią zaaranżowane przez rodziców przestrzenie, do czego zapraszają?
- Czy/ W jakim zakresie rodzice pozwalają dziecku współtworzyć zamieszkiwaną przez nie przestrzeń?
Do przeprowadzenia badań wykorzystano metodę indywidualnych przypadków. Jej zastosowanie wynikało z chęci poznania opinii rodziców dotyczących potrzeb dziecka oraz ich realizacji we wnętrzu. Wiodącą techniką był wywiad, przeprowadzany z rodzicami za pośrednictwem Internetu. Zebrany w ten sposób materiał badawczy oraz dostarczone przez rodziców zdjęcia, pozwoliły na dokonanie analizy ich treści.
mgr Monika Kiszka WSE UAM w Poznaniu
„Prawo dziecka do wypoczynku i czasu wolnego – rzeczywistość i wyzwania”
Tekst podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy dziecko ma prawo do wypoczynku, uwzględniając współczesne warunki życia dzieci w społeczeństwie permanentnych zmian. Dziecko jest podmiotem zmian społecznych i wychowawczych. Nie ulega wątpliwości, że to osoby dorosłe są odpowiedzialne za tworzenie potencjalnych przestrzeni czasu wolnego oraz respektowanie jego granic. Prawo dziecka do czasu wolnego i wypoczynku uznawane jest za jedno z podstawowych oraz sankcjonowanych prawnie czynników bezpośrednio wpływających na jakość dzieciństwa. Jednak stale zmieniająca się rzeczywistość, przymus sukcesu oraz przyśpieszanie rozwoju sprawiają, iż możliwe przestrzenie swobodnej i wolnej od wszelkich ograniczeń eksploracji świata zostają ograniczone oraz zawłaszczone. Wszystko to sprawia, że zagadnienie to widziane w perspektywie wychowawczej, staje się kluczowym zagadnieniem pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki dziecka.
dr Tomasz Przybyła WSE UAM w Poznaniu
“Trening mózgu w „wolnym czasie” – nieinwazyjne techniki stymulacji mózgu w edukacji i terapii”
Realizowane w ostatnich latach badania wykazują, że trening mózgu oparty na ruchu może przynieść korzyści terapeutyczne i edukacyjne wśród dorosłych jak i dzieci. Współcześnie trening mózgu może odbywać się na wiele sposobów – tradycyjne (niekomputerowo), ale także w oparciu o wirtualną rzeczywistość czy neurofeedback. Odwołując się do opisywanych w literaturze wyników, jak i projektów eksperymentalnych zrealizowanych przez zespół, wskażę na wątki zaskakujące i rzucające nowe światło na to zagadnienie. Ponadto, nasze ostatnie projekty wskazują, jakiego typu działania warto wprowadzać w edukacji i terapii by zwiększać motywację dzieci do uczestnictwa we wszystkich zajęciach.
dr Roland Dobrzeniecki-Łukasiewicz Menedżerska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie,
“Czas wolny dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej i jego charakterystyka”
Rodzinna piecza zastępcza jest bardzo charakterystycznym miejscem wychowawczym dla dzieci ze środowisk trudnych lub pozbawionych możliwości realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Dzieci z rodzin zastępczych częstokroć dzielą swój czas wolny na realizację zwyczajowego odpoczynku oraz spotkań z rodzicami biologicznymi. Charakterystyka tego drugiego rodzaju spędzania czasu obarczona jest niejednokrotnie problemami psychiczno-emocjonalnymi co nie ma odniesienia do typowych zadań czasu wolnego. Referat ma za zadanie przedstawić problematykę z jaką mierzą się rodziny zastępcze oraz ich wychowankowie w tym zakresie.
Prof. UAM dr hab. Agata Matysiak-Błaszczyk WSE UAM w Poznaniu,
“Czas wolny dzieci i młodzieży mieszkającej na terenach miejskich”
Problematyka czasu wolnego stanowi istotny przedmiot analiz i badań przedstawicieli pedagogiki społecznej. Prelegentka jest reprezentatką pedagogiki społecznej i w ramach tej subdyscypliny pedagogiki dokona przeglądu badań na temat czasu wolnego młodzieży zamieszkującej na terenach miejskich. Dokona próby odpowiedzi na pytanie, czy współczesna młodzież miejska wykorzystuje kapitał miasta w organizacji czasu wolnego?
dr Katarzyna Nadachewicz, Uniwersytet w Białymstoku
“Organizacja czasu wolnego dziecka ze spektrum autyzmu”
W wystąpieniu przedstawię wyniki badań dotyczących sposobów spędzania czasu wolnego rodzin posiadających dziecko ze spektrum autyzmu.
W toku badań starałam się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie jest zaangażowanie rodziny w organizację czasu wolnego dziecka autystycznego?
- Jakie czynności podejmuje dziecko samodzielnie w czasie wolnym?
- W jaki sposób dziecko spędza czas wspólnie z rodzeństwem?
- Jakie formy spędzania czasu wolnego oferuje dziecku miejsce zamieszkania ?
Do zebrania materiału badawczego wykorzystałam metodę sondażu diagnostycznego. Narzędziem, którym się posłużyłam jest kwestionariusz ankiety dla rodziców. W badaniach łącznie wzięło udział 127 ankietowanych z trzech województw: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego.
Wnioski: - wspólnie spędzony czas wolny inicjują opiekunowie, organizacją czasu wolnego dziecka autystycznego w większym stopniu zajmuje się matka,
- czynności najczęściej podejmowane samodzielnie przez dzieci autystyczne w czasie wolnym to: oglądanie telewizji, odpoczynek bierny, sport i rekreacja, oraz prace domowe
- dzieci autystyczne najczęściej ze swoim rodzeństwem wychodziły na plac zabaw, wspólnie oglądały TV oraz wspólnie uczestniczyły w grach i zabawach
- najczęściej wymieniane przez ankietowanych atrakcje pozwalające na interesujące spędzanie wolnego czasu, oferowane ich dzieciom przez miejsce zamieszkania, to: plac zabaw, basen, kino, boisko oraz miejsca przeznaczone do spacerowania
lic. Monika Szymańska WSE UAM w Poznaniu
“Kontakt ze zwierzętami, a czas wolny dzieci z niepełnosprawnością”
Czas wolny dzieci z niepełnosprawnością spędzają zazwyczaj z opiekunem, rzadziej z rówieśnikami. Bywa jednak, że niekiedy towarzyszem wypoczynku a czasem samotności dzieci z zaburzeniami w rozwoju są zwierzęta. Na przestrzeni ostatnich lat, w literaturze z zakresu pedagogiki, w tym pedagogiki specjalnej pojawiły się publikacje, wskazujące ma znaczenie udziału zwierząt w procesie wspomagania rozwoju dzieci. W szczególności ssaki, ale nie tylko, zostały w publikacjach tych przedstawione, jako przyjaciele umilający czas wolny dzieci. Wątki te pojawią się w moim wystąpieniu, w którym postaram się uzasadnić dobroczynny wpływ zwierząt na funkcjonowanie dziecka, w tym sposób spędzania przez nie czasu wolnego.
mgr Patrycja Lewandowska WSE, UAM Poznań
“Oczyma wyobraźni – jak dzieci niewidome spędzają czas wolny?”
Czas wolny dzieci kojarzony jest najczęściej z różnorakimi zabawami oraz wykorzystywanymi zabawkami. W tym czasie dziecko intensywnie rozwija się oraz doskonali swoje umiejętności, a jego organizm zdobywa nowe funkcje. Aktywność zabawowa odgrywa również bardzo ważną rolę w działaniach dziecka z niepełnosprawnością wzroku. W swoim wystąpieniu chciałabym skupić się na rodzajach oraz funkcjach zabawy jak też specyfice zabawy dziecka z niepełnosprawnością wzroku. W końcowej części wypowiedzi nawiąże do zabawki jako przedmiotu dziecięcej aktywności.
mgr Kamil Wnuk WSE UAM w Poznaniu,
“YouTube/TikTok jako podwórko i fabryka wolnego czasu dzieci”
W mediach społecznościowych dostrzegam wirtualny status społeczny, gdzie zabawa do wypoczynku i wolnego czasu przedefiniowana jest w nowy obszar zabawy-pracy do płatnych form. YouTube/TikTok stał się w ten sposób podwórkiem, jak i fabryką, a dodatkowo mknie w stronę negocjacji społecznych. W długiej perspektywie skutki tego procesu mogą się okazać niebezpieczne dla dzieci, gdyż wyłania się paradygmat pracy jako zabawy poprzez kapitalizowanie hobby (wolnego czasu). Ponadto moim celem będzie zaprezentować potencjalne koncepcje rozwoju kultury cyfrowego postnarcyzmu, uwzględniając praktyki wolnego czasu dzieci, a także raportu z przeprowadzonych badań własnych.